Làng nghề truyền thống bánh khô Cẩm Lệ, nay thuộc khu vực Cẩm Bắc, phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ, cách trung tâm thành phố khoảng 7km. Trải qua bao thâm trầm thay đổi của cuộc sống bánh khô mè vẫn giòn ngọt thơm hương vị như thuở ban đầu.
Làng nghề làm bánh khô mè Cẩm Lệ (Ảnh: ST)
Cái tên Cẩm Lệ bao đời gắn liền với những gói bánh kho mè đượm bùi, thơm giòn. Cắn một miếng nhỏ giòn, xốp mà giản dị như thấm đẫm chân tình của người dân nơi đây. Bánh khô là đặc sản của vùng đất Quảng Nam – Đà Nẵng, nhưng có lẽ bánh khô mè sản xuất tại làng Cẩm Lệ thuộc phường Khuê Trung, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng là nổi tiếng thơm ngon hơn cả. Bánh được làm từ gạo, nếp, mè và đường, gừng.
Có hai loại bánh: khô nổ và khô mè. Chất liệu nền giống nhau: bột gạo nếp chỉ khác lớp mè phủ bên ngoài. Ngày trước, khách khi thưởng thức có thể đoán được gia cảnh của chủ nhà: nhà nghèo dùng bột sắn, nhà khá giả dùng nếp hương làm bánh. Bánh được nhúng nước đường nóng chảy, dẻo tựa mạch nha rồi lăn qua mè
Bánh khô mè còn có tên gọi là bánh 7 lửa, hoặc “bánh khô khổ” vì khâu chế biến phải trải qua ngọn lửa 7 lần. Nhưng khô mè nổi tiếng không chỉ vì cái tên mà chính vì hương vị của nó còn đọng lại nơi vị giác của du khách sau khi thưởng thức. Từ những nguyên liệu đơn sơ mộc mạc như bột gạo, đường kính, gừng, mè… qua bàn tay của con người, bánh này đã trở thành tuyệt hảo.
Nghề bánh khô mè Cẩm Bắc – Hòa Thọ và tại thôn Quang Châu – Hòa Châu có từ những năm 50 của thế kỷ XX. Từ khi nghề phát triển đã có tổng số 150 hộ sản xuất. Đến nay số lượng các cơ sở sản xuất đã giảm đáng kể chỉ còn khoảng 20 hộ, trong đó có 10 hộ là có sản xuất thường xuyên. Hiện nay một số hộ đã đăng ký nhãn hiệu hàng hóa và, đăng ký quyền sở hữu công nghiệp. Thương hiệu có uy tín nhất trên thị trường hiện nay là Bánh khô mè Bà Liễu. Hộ này đã xây dựng được 03 cơ sở sản xuất thường xuyên và hơn 20 đại lý tập trung ở huyện Hoà Vang và quận Hải Châu. Nguyên liệu sử dụng làm bánh bao gồm: gạo, nếp, mè, đường kính, nguyên liệu này thường có giá khá ổn định, nguồn cung cấp nguyên liệu chủ yếu ở thành phố, nên tương đối ổn định. Sản phẩm được các khách hàng ở thành phố Đà Nẵng và các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên rất ưa chuộng. Sản phẩm được đóng gói rất cẩn thận và có giá thành tuỳ theo kích cỡ khác nhau. Sản phẩm Bánh khô mè của Cẩm Bắc – Hòa Thọ và Quang Châu – Hòa Châu được thị trường tiêu thụ chủ yếu ở thành phố và các tỉnh lân cận như: Quảng Nam, Quảng Ngãi, Tây Nguyên và một số thành phố lớn. Làng nghề truyền thống bánh khô mè nằm gần chợ Cẩm Lệ, nay thuộc khu vực Cẩm Bắc, phường Hòa Thọ Đông. Qua bao thay đổi của cuộc sống, của nền kinh tế thị trường, bánh vẫn giòn ngọt thơm hương vị như thuở ban đầu.
Có thể nói, sự góp mặt của bánh khô mè đã trở thành một thương hiệu cho văn hóa ẩm thực của người dân đất Quảng Nam – Đà Nẵng. Nét độc đáo của món bánh này là ở chỗ nó có thể làm từ rất nhiều loại bột trong ngũ cốc mà không chịu sự bó buộc khắt khe. Vì thế mà khi món bánh mới ra đời, từ người nghèo đến khá giả đều có thể chế biến theo nguyên liệu của riêng mình.
Để có thể thưởng thức món bánh khô mè đúng “chuẩn” thì du khách không thể bỏ qua những ngụm trà nóng thơm ngon. Cắn một miếng, thực khách sẽ cảm nhận được độ giòn tan thấm dần nơi đầu lưỡi, chất ngon ngọt và thơm bùi hòa cùng hương trà sẽ lưu lại mãi không quên…
Theo Bảo Ngọc (TH)/ Langngheviet.com.vn